بررسی تفسیری «کظم غیظ» در آیه 134 آل‌عمران

قرآن کریم در آیه 133 سوره آل عمران، به توصیف بهشتی می‌پردازد که از آنِ متقین است و آنگاه در آیه 134 به تبیین ویژگی‌های ایشان می‌پردازد. «کظم غیظ» یکی از این اوصاف است که از منظر مفسرین در خصوص کسانی به کار می‌رود که با آن که قادر به بروز خشم و عقوبت شخص مقصر هستند، خشم خود را فرو می‌خورند. ارتباط اوصاف برشمرده و عبارت «محسنین» در پایان آیه، برخی مفسران را بر آن داشته تا از طریق ارتباطی ساختاری، به تفسیر سیاق آیه بپردازند. از منظر آنان احسان به غیر، یا به گونه نفع رساندن به دیگران یا دفع ضرر از ایشان بروز می‌یابد. عبارت «الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَ الضَّرَّاء» مصداقی از گونه اول احسان است و مقصود از عبارت «وَ الْکَاظِمِینَ الْغَیْظ» دفع ضرر از دیگران در دنیا و مراد از «وَ الْعافِینَ عَنِ النَّاسِ» دفع ضرر از دیگران در آخرت است، به این ترتیب وجه مشترک این سه عبارت را مراتبی از احسان می‌دانند. از همین‌رو قرآن پاداش این سه عمل را با عبارت «وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِین» بیان می‌کند.